مرکز بهداشت شرق تهران

دکتر غفاری کارشناس مسئول واحد پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت شرق تهران  در خصوص طرح کشوری پیشگیری و کنترل بیماری دیابت  گفت: اقدام‌هايى که تاکنون براى کنترل بيمارى قند در کشور ما انجام شده است، محدود، نارسا و بيشتر به درمانگاه‌هاى تشخيصي، درمانى و آموزشى - آن هم در سطح محدود - منحصر بوده است. در سال ۱۳۷۵ پس از يک بررسى جامع، طرح کشورى پيشگيرى و کنترل بيمارى ديابت جهت ادغام در نظام شبکه‌هاى بهداشتى درمانى طراحى شد.

هدف از اجراى طرح کشورى پيشگيرى و کنترل بيمارى ديابت، مبارزه با اين معضل جهانى درقالب اقدام‌هاى پيشگيرى اوليه، ثانويه و ثالثيه است که بصورت غربالگرى افراد در معرض خطر براى ابتلا به ديابت نوع ۲ و شناسايى بيماران انجام مى‌گيرد. اساس اين مبارزه برپايه آموزش است. آموزش تمام جامعه، بيماران و خانواده آنها و کارکنان نظام بهداشتى درماني.

لزوم غربالگرى افراد در معرض خطر براى ابتلا به ديابت نوع ۲ بدين سبب است که اين نوع ديابت شيوع بيشترى دارد (۹۰ تا %۹۵موارد ديابت) و درضمن بتدريج پيشرفت مى‌کند و اين بيماران در عين وجود بيماري، بى‌علامت هستند و يا فاقد علايم شديدى مى‌باشند - که موجب مراجعه به مرکز درمانى شود. درنتيجه در بسيارى از موارد، بيمارى تشخيص داده نمى‌شود. طبق مطالعه‌هاى علمي، حتى در کشورهاى داراى نظام پيشرفته مراقبت‌هاى بهداشتي، ۵۰% افراد مبتلا به ديابت از بيمارى خود اطلاع ندارند؛ يعني، درمقابل هر فرد ديابتى که از بيمارى خود آگاه است، فرد ديابتى ديگرى وجود دارد که بيماريش تشخيص داده نشده است. درحالى که در دوران بى‌علامتي، اختلال متابوليک ناشى از بالابودن گلوکز پلاسما وجود دارد و اين افراد همچنان در معرض خطر عوارض ماکرو ميکروواسکولار ديابت قرار دارند و به‌طور معمول زمانى متوجه وجود بيمارى مى‌شوند که دچار عوارض ناتوان‌کننده مزمن ديابت نظير پاى ديابتي، گانگرن پا، سکته مغزى يا قلبي، نارسايى کليه و يا کورى شده‌اند، درصورتى که با شناسايى بموقع اين بيماران ازطريق غربالگرى افراد در معرض خطر و درمان بموقع و صحيح مى‌توان از بروز اين عوارض جلوگيرى کرد يا آنها را به تعويق انداخت.در همین راستا با اجرای طرح پیمایش ملیDia care(مطالعه مشاهده ای جمعیت محور مراقبت دیابت درایران )که کار مشترک ایران و شرکت سانوفی  فرانسه  می باشد. در گروه سنی 35 تا 75 سال بیماران دیابتی شناسایی شده مورد ارزیابی و مراقبت  قرار می گیرند. دکتر لیدا غفاری در ادامه صحبت ها در خصوص چگونگی  اجرای این طرح در مناطق شرق تهران  گفت:  در منطقه های 12-13-14 و 15 تهران که  از مناطق استحفاظی مرکز بهداشت شرق تهران هستند نیز همزمان با سراسر کشور طرح در حال اجراست.. در این طرح که واحد مبارزه و پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت شرق تهران با همکاری مرکز خدمات جامع سلامت شهری شهید جعفری و آزمایشگاه معاونت بهداشتی دانشگاه شهید بهشتی مجری آن هستند. پرسشنامه هاو اقدامات عملیاتی طرح در  زنان و مردان محدوده سنی 35 تا 75 سال که حداقل 3 ماه از تشخیص ابتلاء آنها به بیماری نوع 2 می گذرد.  در 6 خوشه 12 نفری در حال بررسی است. این طرح تا به امروز در این محدوده تهران  به پوشش 60% رسیده و تا دستیابی به  پوشش100% طرح ادامه خواهد داشت.